Studieduurvertraging ontspoort: striktere responsabilisering nodig om kwaliteit te behouden
Steeds minder studenten behalen hun bachelordiploma binnen de voorziene termijn. Ook stijgt het aantal afhakers na één jaar fors. “Deze vele studieduurvertragingen kosten niet enkel de ouders, maar ook de samenleving veel geld” zegt Kristof Slagmulder (Vlaams Belang). “We moeten beter monitoren of de jongeren wel een richting aanvatten die overeenstemt met hun kwaliteiten en ook de studievoortgang moet beter worden opgevolgd.”
Van de bachelorstudenten die in het academiejaar 2021-2022 gestart waren, haalde nog slechts 27,6 procent z’n diploma binnen de voorziene drie jaar. In 2008-2009 was dat nog 36 procent. In totaal liepen 38.379 studenten die in 2021-2022 begonnen een of meerdere jaren vertraging op. Ook het aantal afhakers na één jaar stijgt van 11 naar 16 procent. Vlaams Belang-parlementslid Kristof Slagmulder trok in het Vlaams Parlement aan de alarmbel: “Dat zijn niet zomaar cijfers, dat zijn duizenden jongeren die vertraging oplopen. De kostprijs is gigantisch, niet alleen voor de student en zijn ouders, maar ook voor de maatschappij, want een jaar studeren kost de overheid meer dan tienduizend euro per student.”
Slagmulder wijst op structurele tekortkomingen in het beleid want ondanks jarenlange investeringen in oriëntatietools en studiebegeleiding blijven de resultaten uit. “De regering en de maatschappij moeten beseffen dat te veel studenten een studierichting aanvatten die ze niet aankunnen. De zeer open toegang tot het hoger onderwijs, zonder academische selectie, én het financieringssysteem dat instellingen beloont per ingeschreven student, hebben geleid tot een massificatie die de kwaliteit ondermijnt.”
Meer starttoetsen en zelfs toelatingsexamens zijn dringend nodig
“In 2022 hebben de toenmalige regeringspartijen met het studie-efficiëntiedecreet bepaald dat er op termijn voor iedere opleiding starttoetsen moesten komen. Maar het probleem is dat de uitvoering van die maatregel erg traag gebeurt. Sinds de start van het decreet zijn er amper studierichtingen bijgekomen waar de starttoets effectief werd uitgerold”, zegt Slagmulder “Daarnaast zijn starttoetsen geen toelatingsproeven: wie niet slaagt, mag zich toch nog altijd inschrijven, maar moet wel een verplichte remediëring volgen. Maar in heel wat studierichtingen heeft die maatregel eigenlijk weinig invloed op het studierendement. Daarom moeten we voor academische opleidingen ook durven overgaan op echte toelatingsexamens.”
Verder wil de partij ook dat de studievoortgangsmaatregelen strikter worden. “Met datzelfde decreet werd ook de Vlaanderenbrede horde ingevoerd waarbij een student voor 100 procent van z’n eerstejaarsvakken moet geslaagd zijn na twee jaar studeren. Zo niet kan die zich niet meer inschrijven. Maar eigenlijk moeten we studenten nog veel sneller responsabiliseren”, stelt Slagmulder. “Daarom pleiten we ook al geruime tijd voor het invoeren van een eerdere horde van 30 procent studie-efficiëntie na één jaar studeren. Dat is een maatregel die al bestaat aan onder meer de KU Leuven en daar z’n vruchten afwerpt.”
Tenslotte hekelt Slagmulder ook de dubbelzinnjge houding van N-VA op dit thema. “Enerzijds vinden ze studieduurvertraging schandalig, anderzijds breiden ze federaal het maximum studentenarbeid uit naar 650 uur. Wetenschappelijk is aangetoond dat dat de studieduurvertraging net bevordert. Zo zadelen we jongeren op met verloren jaren. Voor Vlaams Belang is de boodschap duidelijk: “De overheid moet jongeren aanzetten tot een bewuste studiekeuze en sterke studie-inzet. We moeten onze instellingen beschermen tegen studenten zonder de juiste capaciteiten, voorkennis of motivatie. Willen we ons hoger onderwijs betaalbaar en op een hoog niveau houden, dan moeten we inzetten op kwaliteit boven kwantiteit.”
