Dalend taalniveau studenten: “Leerplichtonderwijs moet meer focussen op taalkennis”

Het dalende taalniveau van studenten in het hoger onderwijs baart steeds meer docenten zorgen. “Dit zorgt voor een verdere uitholling van het academische onderwijs”, zegt Vlaams Parlementslid Jan Laeremans. “Enerzijds het gevolg van een algemene maatschappelijke evolutie en anderzijds van de nefaste invloed van de nivelleringsdrang en het gelijkheidsstreven in het onderwijs.” Het Vlaams Belang roept daarom op om schoolbreed veel meer aandacht te hebben voor een correcte taal en spelling.

Steeds meer docenten in het hoger onderwijs trekken aan de alarmbel over het dalende taalniveau van hun studenten. Ze kunnen moeilijker redeneren en begrijpen academisch taalgebruik niet. Alsmaar meer studenten die in het hoger onderwijs instromen zijn eigenlijk te weinig geletterd en maken erg basale taal- en spellingsfouten. Volgens Laeremans zorgt dat voor een verdere uitholling van het academische onderricht. “Universiteiten en hogescholen proberen daaraan tegemoet te komen door extra schrijfvaardigheidslessen”, aldus het Vlaams Parlementslid. “Die worden dan verpakt in een vak ‘academisch schrijven’, maar ook dat neemt weer tijd en aandacht in beslag ten koste van andere meer gespecialiseerde vakken. Het is niet aan hogeronderwijsinstellingen om grote gaten op het gebied van taal en spelling te gaan vullen en zo de problemen vanuit het leerplichtonderwijs trachten op te lossen. Ze zijn centra van academisch onderricht en onderzoek, geen bijspijkermentoraten.”

Als oorzaken wijst Laeremans op twee duidelijke trends. Ten eerste is er de algemene maatschappelijke evolutie waar we door de alsmaar verregaandere digitalisering steeds minder fysiek schrijven en minder aandacht hebben voor spelling. Daarnaast was er de afgelopen decennia de invloed van een stroming aan sociologen, pedagogen en prominenten uit de cultuursector die correct schrijven en spreken compleet relativeerde en stelde dat correct schrijven iets elitairs zou zijn en ‘taalfouten geen kwaad kunnen, zolang we elkaar maar verstaan’. “Helaas zijn te veel scholen meegegaan in deze evoluties, terwijl ze net vanuit een kritische houding weerwerk hadden moeten bieden”, aldus Laeremans.

“Correct schrijven en spreken werd al te vaak gerelativeerd en correct schrijven ten onrechte voorgesteld als iets elitairs” 

In het leerplichtonderwijs zagen we de afgelopen decennia de nefaste invloed van beleidsmakers en pedagogen die dwaalden in nivellerende constructivistische didactische visies en gelijkheidsstreven. “Er kwam een grote nadruk op ontdekkend leren, actieve werkvormen en een focus op vaardigheden. Hierdoor wordt het principe ondergraven dat je eerst de theorie goed moet beheersen om die erna te kunnen toepassen. Maar hoe kan een leerling een dt-regel deftig toepassen als die niet weet wat het onderwerp van een zin is?”, verklaart Laeremans. “Ook is opvallend dat ondanks de nadruk op vaardigheden de tijd die in het lager onderwijs aan lezen gespendeerd wordt de afgelopen jaren stelselmatig gedaald is. Terwijl het lezen van rijke teksten, met dus een redelijk aandeel aan niet-evidente begrippen, net bijdraagt aan een rijkere woordenschat en een betere spelling van kinderen. Dat bereik je niet met korte oefeningetjes in kant-en-klare invulboekjes.”

Het Vlaams Belang roept op om schoolbreed veel meer aandacht te hebben voor een correcte taal en spelling. “Nu zien we nog al te vaak dat bijvoorbeeld leraren geschiedenis of godsdienst worden teruggefloten als ze bij een opstel ook punten willen zetten op taal, omdat ze zogezegd geen taalvak geven. Nochtans is dat volgens het concept van de nieuwe eindtermen, waarbij eindtermen niet meer per se vasthangen aan een vak, perfect mogelijk”, verklaart Laeremans. De nieuwe eindtermen zijn nu helaas nog in heronderhandeling. Minister Weyts beloofde om bij de herwerking het Nederlands als blijvende primaire focus te behouden. De herwerkte eindtermen Nederlands moeten voor het Vlaams Belang alvast een grotere focus op kennisoverdracht in gang zetten en iedere leraar diens verantwoordelijkheid daartoe doen opnemen.