Vlaamse overheid maakt toenemend gebruik van artificiële intelligentie
De Vlaamse overheid maakt in toenemende mate gebruik van artificiële intelligentie. Liefst 51 projecten lopen in dat verband al en 53 andere mogelijke toepassingen van AI worden momenteel onderzocht. Dat blijkt uit een overzicht dat Vlaams Belang-fractievoorzitter Chris Janssens opvroeg bij de negen ministers van de Vlaamse regering. AI wordt door de Vlaamse overheid ook gebruikt voor fraude-opsporing en er wordt zelfs onderzocht of parlementaire vragen kunnen worden beantwoord met behulp van AI. “De entiteit Digitaal Vlaanderen is bevoegd om de inzet van AI te coördineren. Maar de inzet van AI mag niet worden overgelaten aan de overheid alleen”, reageert Janssens. “Gezien de ethische dilemma’s die AI met zich meebrengt, is meer parlementair toezicht nodig.”
De Vlaamse overheid past steeds vaker AI toe in haar werking, zo blijkt uit het overzicht dat Janssens opvroeg bij de Vlaamse regering. Daarvoor doet de overheid een beroep op meerdere gespecialiseerde firma’s uit binnen- en buitenland. Janssens vroeg ook naar de regels die gelden voor de inzet van AI. Minister-president Jan Jambon verwijst daarvoor naar een thema-audit die aanbeveelt om een entiteit, zoals Digitaal Vlaanderen, een globaal mandaat toe te kennen om de inzet van AI binnen de Vlaamse overheid te coördineren.
Bepaalde toepassingen van AI door de Vlaamse overheid liggen voor de hand: een verbetering van de efficiëntie van de interne en externe werking en de voorbereiding van het beleid. Opvallend is echter dat de Vlaamse overheid AI ook in toenemende mate wil gebruiken voor het bestrijden van fraude. Dat is onder meer het geval voor fraude met steun aan ondernemingen en voor het misbruik van dienstencheques. De Vlaamse overheid doet ook onderzoek om AI systematisch in te zetten voor het blootleggen van subsidiefraude.
“Gezien de ethische dilemma’s die zich ter zake stellen, is er een degelijk parlementair toezicht nodig”
Alvast twee ministers laten ook weten dat het gebruik van AI voor het beantwoorden van vragen van parlementsleden door ministers geen taboe is. Minister-president Jan Jambon erkent dat er op verzoek van externe consultancybedrijven “een verkennend gesprek” hierover plaatsvond. Minister Jo Brouns geeft aan dat “al geruime tijd een proof of concept” loopt om met behulp van AI relevante informatie te genereren voor het beantwoorden van parlementaire vragen.
“Dat artificiële intelligentie wordt ingezet voor een verbetering van de werking van de Vlaamse overheid en het beleid lijkt me een goede zaak. Anderzijds ben ik van mening dat de beslissingen inzake de inzet van AI door de overheid niet enkel mogen genomen worden door de overheid zelf. Gezien de ethische dilemma’s die zich ter zake stellen, is er een degelijk parlementair toezicht nodig”, reageert Janssens, “We willen bijvoorbeeld toch niet dat AI beslissingen zal nemen namens de overheid?” Janssens geeft als voorbeeld dat sinds december 2022 artificiële intelligentie blijkbaar voorspelt welke kinderopvangvoorzieningen een verhoogd risico op negatieve inspectie hebben. “In hoeverre is het dan nog wel echt de dossieropvolger zélf die de beoordeling van de risico’s doet, zoals minister Hilde Crevits nochtans wel beweert, en dus niet AI?”, werpt Janssens op. “Ik ben het met minister-president Jambon eens als hij zegt dat in de toekomst elk overheidsproces en elke overheidsdienstverlening potentieel een AI-component kan bevatten. Daarom is het net zo belangrijk dat het gebruik van AI-technologie op een ethisch en juridisch correcte manier gebeurt.”
