Scholen moeten verantwoord omgaan met monitoringsoftware
Het Vlaams Belang wil dat scholen goed omgaan met monitoringsoftware om tijdens de les mee te kunnen kijken op de laptop van leerlingen. De partij wil scholen die dat niet of onvoldoende doen beter informeren, sensibiliseren en responsabiliseren. “Er heerst ongerustheid over”, stelt Vlaams Parlementslid Roosmarijn Beckers. “Het kan nuttig zijn, maar de beslissing om het te gebruiken moet altijd het resultaat zijn van voorafgaand participatief overleg en er moet expliciete individuele toestemming voor gegeven worden.”
Uit een bevraging van de Vlaamse Scholierenkoepel in het middelbaar onderwijs blijkt dat vier op de tien leerlingen zich zorgen maken over hun privacy bij het gebruik van hun schoolcomputer. De koepel waarschuwt dan ook voor ‘Big Brother op school’, en vraagt aandacht voor de privacy van leerlingen. “Monitoringsoftware kan inderdaad helpen om leerlingen bij de les te houden”, aldus Beckers. “En leraren helpt het dan weer om leerlingen vooruit te helpen, bijvoorbeeld in het zoeken naar websites. Maar het kan niet de bedoeling zijn om te kunnen volgen wat leerlingen buiten de schooluren doen.”
Het is aan de scholen en niet aan de overheid om te bepalen of ze monitoringsoftware gebruiken, maar ze moeten uiteraard opereren binnen de geldende onderwijsdecreten rond participatie en binnen de regelgeving van de Algemene verordening gegevensbescherming. Zo zijn scholen verplicht om leerlingen en ouders te informeren als ze dergelijke software willen gebruiken. “De keuze om op schoolniveau monitoringsoftware te gebruiken moet altijd doordacht gebeuren, en het resultaat zijn van een voorafgaand overleg met leraren, leerlingen en ouders”, aldus nog Beckers. “Bepaalde scholen beperken dit participatief traject helaas tot een absoluut minimum. Vaak wordt dit gewoon verwezen naar de schoolraad of de leerlingenraad en ouderraad als participatief orgaan, maar voor veel ouders en leerlingen vormt dat nog altijd een drempel.”
“We moeten zekerheid bieden aan ongeruste leerlingen en ouders”
Bij het gebruik van monitoringsoftware moet de privacywetgeving worden nageleefd. Zonder uitdrukkelijke toestemming mag geen enkele leerkracht meekijken op het scherm. “In respons op mijn schriftelijke vraag verklaarde minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) dat deze toestemming niet zomaar kan gebeuren door bij de start van een nieuw schooljaar het gebruik van monitoringsoftware en de schoolinterne regels hieromtrent in het schoolreglement te stoppen en door ouders te laten ondertekenen”, merkt Beckers op. “De toestemming moet vrij gegeven en ingetrokken kunnen worden.”
Niet alle schooldirecties zijn even goed op de hoogte van die regels. Sommige starten zelfs halsoverkop midden het schooljaar met de implementatie van dergelijke software zonder duidelijke communicatie naar leerlingen en ouders, met als reden dat het om een proefproject zou gaan. “Dat kan natuurlijk niet. De overheid moet ervoor zorgen dat scholen beter geïnformeerd worden over monitoringsoftware en de privacyregels, en ook gesensibiliseerd worden over de uitdagingen en mogelijke risico’s”, besluit Beckers. “Dat gebeurt al via het Kenniscentrum Digisprong, maar nog onvoldoende. Scholen die er onverantwoord mee omgaan moeten gecontroleerd en geresponsabiliseerd worden. De Onderwijsinspectie moet op gedegen wijze nagaan of alles op een reglementaire en pedagogisch verantwoorde wijze gebeurt. Zo kunnen we zekerheid bieden aan ongeruste leerlingen en ouders.”
