Kunstcollectie van de Vlaamse overheid: minstens 160 werken verdwenen

De Vlaamse overheid is eigenaar van een kunstcollectie die niet alleen een belangrijke, tot het publieke domein behorende verzameling van kunst in de breedste zin van het woord is, maar ook ‘een vinger aan de pols’ van het rijke en steeds veranderende kunstenlandschap in ons land. “De conditie van sommige werken is evenwel ronduit verontrustend”, zegt Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans (Vlaams Belang), die hierover Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA), ondervroeg. “105 werken zijn dringend aan restauratie toe. En van minstens 160 stukken weten we het niet, die zijn gewoon verdwenen.”

“Bij het begin van deze legislatuur beschikte de Vlaamse Gemeenschap over 26.823 werken in eigendom, waarvan 5.473 werken aangekocht of verworven sinds 1980, 8.570 werken na verzelfstandiging van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) opgenomen in de inventaris Collectie Vlaamse Gemeenschap en 12.780 werken uit diverse voormalige provinciale collecties”, aldus Brusselmans, die hierover eerder Jambon ondervroeg.

“Er is niet enkel sprake van verwaarlozing in de kunstcollectie, maar zelfs van regelrechte kunstroof”

“Momenteel zijn er niet minder dan 1.035 ‘bewaarnemers’ van de collectie, die minstens één object in bewaring hebben. Zo zijn er bijvoorbeeld 57 werken te vinden bij 22 Belgische ambassades en 7 werken in 3 residenties van Belgische ambassadeurs”, vervolgt Brusselmans. “En uit de jaarlijks uitgevoerde conditiecontroles blijkt dat er een aantal problemen zijn gerezen.” Uit het antwoord van Jambon op een recente schriftelijke vraag van Brusselmans blijkt dat er tussen 2019 en de zomer van 2022 conditiecontroles werden uitgevoerd op 1140 werken uit de Collectie Vlaamse Gemeenschap (559 in 2019, 258 in 2020, 252 in 2021, 71 in 2022).

“Uit deze controles blijkt alvast dat er zich een probleem stelt met betrekking tot de staat waarin deze werken door de controleurs worden aangetroffen”, aldus nog Brusselmans. “Van de 1.140 gecontroleerde kunstwerken waren er 828 kunstwerken in goede staat. 207 Kunstwerken verkeerden echter in wat als ‘een matige toestand’ werd omschreven terwijl er niet minder dan 105 kunstwerken in een slechte toestand werden aangetroffen.”

Helemaal alarmerend is echter dat 69 kunstwerken zich niet meer op de plaats van bewaargeving bevonden (4 in 2019, 39 in 2020, 17 in 2021, 9 in 2022). “Van dit verlies werd aangifte gedaan bij de politie, maar blijkbaar is daarmee de kous af. Dit roept alvast vragen op over de wijze waarop deze, grotendeels met Vlaams middelen bekostigde collectie, wordt beheerd”, besluit Brusselmans. “Tussen 2012 en 2021 verdwenen niet minder dan 134 kunstwerken op onverklaarbare wijze uit de Vlaamse kunstcollectie. Samengeteld met nieuwste cijfers, betekent dit concreet dat er op minder dan 10 jaar tijd bij controles werd vastgesteld dat er minstens 160 stukken uit deze waardevolle collectie spoorloos zijn verdwenen.”