“Kinderverzorgers zijn geen legertje ersatz-kleuterleraren”

Door het lerarentekort staat in één op de vier kleuterscholen geen leerkracht, maar een kinderverzorger voor de klas. “Het kan niet de bedoeling zijn dat kinderverzorgers de job van leerkracht overnemen”, zegt Vlaams Parlementslid Jan Laeremans. “Hun taak zit op het snijpunt van het verzorgende en het educatieve, maar is niet om alleen de leiding te nemen in het leerproces van de kleuters. De Vlaamse regering schuift met problemen ten koste van de onderwijskwaliteit in plaats van de oorzaken grondig aan te pakken.”

Het lerarentekort is ook in het kleuteronderwijs zo groot dat niet altijd een leerkracht in de klas staat, maar vaak een kinderverzorger. Indien een kleuterschool geen leerkracht vindt, mogen de ongebruikte uren aangewend worden om een kinderverzorger aan te stellen als compensatie. In het schooljaar 2017-2018 gebeurde dit in 15,8 procent van de scholen, maar vorig schooljaar was dit al opgelopen tot 27,8 procent of meer dan één vierde. Het voorbije schooljaar maakte Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) 23 miljoen vrij om extra kinderverzorgers in te zetten in de kleuterklas om zorgtaken over te nemen van het onderwijspersoneel.

“We zien dat door die extra middelen meer kinderverzorgers de stap naar het kleuteronderwijs hebben gezet”, zegt Laeremans. “Kinderverzorgers hebben als ondersteunende kracht een waardevolle rol. Hun taak gaat verder dan fysieke en emotionele noden bijstaan; ze gebruiken verzorgingsmomenten ook als leermomenten en werken dus op het snijpunt van leren én zorgen. De bedoeling was dat zij kleuteronderwijzers zouden ondersteunen, niet hen vervangen. Het laten vervangen van afwezige kleuterleerkrachten door kinderverzorgers is eigenlijk pedagogisch totaal misplaatst.”

“Vele zorgtaken maken de job van kleuterleider onaantrekkelijk”

Laeremans wijst dan ook naar de alsmaar lastigere werkomstandigheden in de kleuterklassen. “We zien dat heel wat kinderverzorgers en kleuterleiders almaar meer zorgtaken op zich moeten nemen die niks met het educatieve te maken hebben”, aldus Laeremans. “Veel kindjes uit voornamelijk allochtone gezinnen leren van thuis uit niet meer fatsoenlijk om op het potje te gaan, waardoor ze nog met luiers aan naar de kleuterschool vertrekken. Daarnaast is er ook hun taalachterstand waardoor kleuteronderwijzers hen minder vlot concepten en vaardigheden kunnen aanleren.”

De Vlaamse regering heeft deze regelgeving opgemaakt als noodmaatregel, maar met het alsmaar aanhoudende lerarentekort in het kleuteronderwijs ziet het ernaar uit dat die wel eens permanent zou kunnen worden. Voor de onderwijskwaliteit is dit in elk geval geen goede zaak. Bovendien wordt het tekort aan kinderverzorgers in de kinderopvang alleen maar groter. “De Vlaamse regering moet de oorzaken van het lerarentekort in de kleuterklas aanpakken in plaats van met mensen te schuiven” besluit Laeremans. “Maak werk van betere werkomstandigheden die de kleuterleider terug leider maakt van het leerproces van jonge kinderen in plaats van een quasi-onthaalmoeder.”