Lerarentekort basisonderwijs fnuikt onderwijskwaliteit en Vlaamse toekomst
Het lerarentekort is ook in het basisonderwijs toegenomen, met name in scholen met meer kwetsbare jongeren. “Het is niet zo dat leraren voor zogenaamd ‘gemakkelijkere scholen’ kiezen uit gemakzucht”, zegt Vlaams Parlementslid Jan Laeremans. Volgens het Vlaams Belang is het lerarentekort in het basisonderwijs dan ook een van de grootste bedreigingen voor de toekomst van Vlaanderen.
Volgens een recente studie van de KU Leuven is het lerarentekort ook in het basisonderwijs op enkele jaren tijd enorm toegenomen. Het aantal op jaarbasis uitgeschreven vacatures voor leraar basisonderwijs staat daar nu op 7.949, terwijl dit in januari 2020 was dat bijvoorbeeld nog maar 5.440 was. Een gemiddelde school vond in 2021 zeven weken lang geen leraar om voor de klas te staan. In 2022 ging het al om bijna elf weken. De studie toont ook aan dat naarmate er meer kwetsbare jongeren op school zitten, ook meer opdrachten niet ingevuld raken. In een artikel in de Standaard wordt geconcludeerd dat “wie keuze heeft, kiest voor een zogenaamd gemakkelijkere school.”
“De studie bevestigt de evolutie die we ook zien aan de hand van de uitgeschreven vacatures in de database van de VDAB”, zegt Laeremans. “Dat is ook vrij logisch en gewoon een kwestie van vraag en aanbod. Bovendien zag je dat fenomeen ook al tien jaar geleden.”
“Basisonderwijs legt de basis en als het daar structureel misloopt, dan zorgt dat voor een achterstand in de leer- en ontwikkelingscurve in de latere jaren”
Het Vlaams Belang waarschuwt hierbij ook voor te makkelijke conclusies. “Het is niet zo dat leraren voor zogenaamd ‘gemakkelijkere scholen’ kiezen uit gemakzucht”, aldus Laeremans. “De arbeidsomstandigheden zijn in veel concentratiescholen ook alsmaar slechter geworden, waar gemiddeld meer leerlingen met hoge zorgnoden zijn. Daarnaast spelen hier ook vaker problemen rond taalachterstand en culturele verschillen door de grote instroom van allochtone leerlingen.”
Het lerarentekort in het basisonderwijs is dan ook een van de grootste bedreigingen voor de toekomst van Vlaanderen. “In tegenstelling tot in het secundair onderwijs betekent het uitvallen van een leraar vaak meteen dat een ganse klas voltijds zonder leerkracht zit”, verklaart Laeremans. “Basisonderwijs legt zoals het woord het zegt de basis en als het daar structureel misloopt, dan zorgt dat voor een achterstand in de leer- en ontwikkelingscurve in de latere jaren. Het wordt dan ook dringend tijd dat Onderwijsminister Ben Weyts werk maakt van een echt globaal actieplan om het lerarentekort aan te pakken.”
