Inburgeringstraject blijft dan toch meestal gratis: slechts 1 op 4 inburgeraars betaalt bijdrage
In 2019 pakte de Vlaamse regering breed uit met de invoering van een bijdrage die de inburgeraars zouden moeten betalen voor de kost van hun inburgeringstraject. Uit nieuwe cijfers blijkt nu dat slechts één op de vier verplichte inburgeraars die bijdrage effectief betaalt en dat drie vierde op allerlei gronden wordt vrijgesteld. “De Vlaamse regering beloofde af te stappen van het beleid van gratis inburgeringstrajecten. Die belofte wordt dus niet nageleefd”, reageert Vlaams Belang-fractievoorzitter Chris Janssens, “Dit bevestigt voor nieuwkomers helaas weer het beeld dat Vlaanderen het land van melk en honing is.”
Naar aanleiding van de verkiezingswinst van het Vlaams Belang in 2019, kondigde minister-president Jan Jambon (N-VA) aan dat er “meer gevraagd zou worden van nieuwkomers” omdat “het gevoel leeft dat de lasten en lusten niet evenredig verdeeld zijn”. “Het toegangsticket tot onze samenleving wordt duurder”, klonk het ook. De opvallendste maatregel in het regeerakkoord was de afschaffing van het gratis inburgeringsbeleid, waarbij inburgeraars een financiële bijdrage zouden betalen voor hun deelname aan een inburgeringstraject. Deze bijdrage bedroeg 90 euro per cursus en examen, in totaal 360 euro. Ter verdediging van de maatregel tegen kritiek vanuit linkse hoek werd aangevoerd dat de bijdrage lager is dan in Nederland en slechts een fractie van de totale kosten van een inburgeringstraject, gemiddeld 4.600 euro, dekt. Het grootste deel van de kosten zou dus nog steeds door de overheid gefinancierd worden.
Pas op 1 september 2023 werd de eigen bijdrage daadwerkelijk ingevoerd. Uit de eerste cijfers die Janssens opvroeg bij minister Gwendolyn Rutten (Open Vld) blijkt nu dat tot op heden 4.797 verplichte inburgeraars (74 procent) voor het betalen van de eigen bijdrage werden vrijgesteld. Daarnaast kregen nog eens 582 inburgeraars (9 procent) betalingsuitstel. Slechts 1.115 inburgeraars (17 procent) kregen geen vrijstelling of uitstel. De drie Vlaamse inburgeringsagentschappen hebben tot nu toe 193.905 euro aan bijdragen geïnd.
“Dit bevestigt helaas het beeld dat Vlaanderen een land van melk en honing is waar alles nog steeds gratis is”
De reden dat veel inburgeraars zijn vrijgesteld van betaling, ligt bij de vele vrijstellingsgronden. Die zijn er onder andere voor inburgeraars die werkzoekend zijn en een opleiding volgen, voor inburgeraars die een leefloon ontvangen, voor inburgeraars zonder diploma secundair onderwijs die ingeschreven zijn in modules voor geletterdheid, en voor inburgeraars die als werkzoekende zonder inschakelingsuitkering geregistreerd staan. Ook inburgeraars in detentie zijn vrijgesteld van betaling. Minister Rutten bevestigt dat gemeenten kunnen bijspringen om de bijdrage voor inburgeraars te betalen die niet door de Vlaamse overheid worden vrijgesteld. Zo biedt bijvoorbeeld de stad Gent een tussenkomst voor bepaalde inburgeraars.
“De afschaffing van het gratisbeleid voor nieuwkomers was dé maatregel die moest aantonen dat de Vlaamse regering de lusten en de lasten in overeenstemming zou brengen”, reageert Chris Janssens, “Dat bleek dus eigenlijk grotendeels een loze belofte te zijn om morrende rechtse kiezers te paaien. Dat juist uitkeringsgerechtigde immigranten en zelfs gedetineerde vreemdelingen worden vrijgesteld, bewijst immers net het tegendeel en bevestigt enkel maar het beeld dat Vlaanderen voor nieuwkomers nog steeds een land van melk en honing is waar alles gratis is.”
