Coronacrisis zorgt voor minder onderwijsvacatures
Tijdens de coronacrisis en de scholen-lockdown daalde het aantal onderwijsvacatures, zo berekende Vlaams Parlementslid Kristof Slagmulder (Vlaams Belang) op basis van cijfers van de VDAB. Dat is opmerkelijk, want onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) kondigde eerder dit jaar het omgekeerde aan. Ook stagneerde in deze periode het aantal werkzoekende leerkrachten. De crisis zorgt hierdoor voor een trendbreuk in de stijging van het lerarentekort, maar de kwestie blijft problematisch, vindt Vlaams Belang.
In juli waren er op jaarbasis 4.651 vacatures in het basisonderwijs en 11.261 in het secundair onderwijs. In vergelijking met de cijfers in januari daalde het aandeel vacatures op jaarbasis in het basisonderwijs met 14,5 procent en in het secundair onderwijs met 11,5 procent. Dit betekent dat het aantal vacatures tijdens de scholenlockdown in het tweede semester dit schooljaar aanzienlijk minder was; vooral het gebrek aan tijdelijke betrekkingen toont aan dat er in deze periode weinig titularissen uitvielen door ziekte en andere fysieke of mentale aandoening. Dit geeft een opmerkelijke trendbreuk weer met de forse stijging van de afgelopen vijf schooljaren. Dezelfde trendbreuk zien we bij het aantal werkzoekende leraren, dat in het tweede semester stagneerde, terwijl dit voorheen telkens gestaag verminderde.
“Dit wil zeggen dat op dit moment in theorie een directie gemiddeld ietsje meer kandidaten heeft bij een vacante betrekking”, verklaart Slagmulder. “In het algemeen kan je zeggen dat de coronacrisis eigenlijk voor een adempauze heeft gezorgd in de crisis van het lerarentekort.”
Slagmulder (Vlaams Belang) over vermindering onderwijsvacatures: “Werk aan betere databank die ook vakken in beschouwing neemt en geef leerkracht meer werkzekerheid”
Toch blijft het lerarentekort een structureel probleem, zo valt af te leiden uit de spanningsindicator van de VDAB. Deze geeft de verhouding weer tussen het aantal werkzoekenden en het aantal beschikbare vacatures in het onderwijs. Hoe lager de spanningsratio, hoe moeilijker het is om vacatures in te vullen. Om een gezond aanbod te hebben, zou die ratio niet lager mogen zijn dan vier. In het afgelopen semester is die echter in elke provincie gestegen, wat zorgt dat directies theoretisch eenvoudiger vacatures kunnen invullen. Globaal genomen blijft het cijfer in elke provincie behalve Limburg, onder vier. De meest acute tekorten situeren zich in de arrondissementen Halle-Vilvoorde (1,17) en Antwerpen (1,55) voor het basisonderwijs en in Halle-Vilvoorde (1,2), Aalst (1,73), Sint-Niklaas (1,92) en Diksmuide (1,94) voor het secundair onderwijs.
“De cijfers geven natuurlijk enkel de door scholen geregistreerde vacatures weer. Veel vacatures worden door directies zelf via eigen contacten of social-mediakanalen verspreid. Maar dat biedt niet altijd garantie op goede kandidaten”, zegt Slagmulder die ervoor pleit om de registratie van vacatures door schoolbesturen zoveel mogelijk te stimuleren. Dit kan door structurele samenwerking tussen de VDAB en de onderwijskoepels. Daarnaast moet er verder worden gewerkt aan een performante leerkrachtendatabank, die vraag en aanbod koppelt, onder meer door te filteren op het niveau van vakken in plaats van enkel op onderwijsniveau.
“Ook moet het lerarenberoep in het algemeen aantrekkelijker gemaakt worden”, besluit Slagmulder. De Vlaamse regering heeft recent wel initiatieven genomen om het onderwijs financieel aantrekkelijker te maken voor zij-instromers. Helaas is dat slechts een deel van de oplossing. Het grote pijnpunt is dat te veel jongeren die wel het diploma van leraar hebben binnen de vijf jaar na afstuderen het onderwijs verlaten omdat er voor beginners gewoonweg te weinig werkzekerheid is. Weyts’ aankondiging om meer vaste benoemingen door te voeren, lijkt ons daarbij de verkeerde richting. Scholen gaan net sneller interimarissen afdanken omdat ze vrezen dat ze op termijn niet genoeg vacante uren hebben.”
