Boetes niet-inburgeraars in stijgende lijn, “maar klein en zelden betaald”
Sinds 2016 moeten nieuwkomers zich niet alleen verplicht inburgeren, maar zijn er ook nieuwe sancties verbonden aan het niet nakomen van de verbintenissen: geldstraffen gaande van 50 EUR tot 5.000 EUR. Maar ondanks een stijging van het aantal boetes 'niet-inburgeraars', blijven zo’n boetes zeldzaam. Bovendien zijn ze in het overgrote deel van de gevallen kleiner dan een kleine verkeersboete en worden deze amper betaald, zelfs na verschillende aanmaningen. Dat blijkt uit informatie opgevraagd door Vlaams Parlementslid Guy D’haeseleer (Vlaams Belang) aan minister van Inburgering Bart Somers (Open Vld). “Overtreders zouden geen geldstraf kleiner dan een busboete moeten krijgen, maar een afscheidsbrief.”
Nieuwkomers in Vlaanderen moeten zich inburgeren. Of tenminste, er is een decreet dat dit oplegt. De afdwinging ervan staat echter duidelijk nog niet op punt, zo meent Vlaams Belang. Het aantal boetes volgens het nieuwe systeem dat werd opgelegd is dan wel gestegen van 152 in 2017 tot 576 in 2019, ze blijven mild. Het leeuwendeel van de boetes (697 van de 1.096) is namelijk gelijk aan of kleiner dan 100 EUR, nog minder dan de boete voor een eerste maal zonder vervoersbewijs rijden met De Lijn (107 EUR). Bovendien worden deze amper betaald, zelfs na verschillende aanmaningen.
23 procent van boetes niet-inburgeraars zelfs niet betaald na inzetten deurwaarder
Afgelopen jaren steeg het aantal boetes dat werd uitgedeeld aan inburgeraars in overtreding. In de laatste vier maanden van 2016 werden er 11 boetes uitgedeeld, in 2017 152, in 2018 353 en in 2016 576: 1.096 op drie jaar en vier maanden tijd. Ter vergelijking, de totale instroom in die jaren bedroeg 51.539 nieuwkomers in 2016, 44.335 in 2017, en maar liefst 60.157 in 2018, waarvan 10.710 migranten verplicht moesten inburgeren in 2016 en 10.213 in 2017 (data over ’18 en ’19 ontbreekt nog). En hoewel boetes in theorie kunnen oplopen tot 5.000 EUR, worden boetes hoger dan 150 EUR zelden uitgesproken. Twee mensen kregen echter wel een boete van 3.000 EUR, meteen de grootste geldstraffen die werden toegekend.
Maar van alle 1.096 boetes werden er evenwel 615 niet tijdig betaald, ruim de helft. 396 daarvan werden ook na een tweede aanmaning niet betaald. En 252 boetes werden zelfs na het inzetten van een deurwaarder niet geïnd, dat is goed voor maar liefst 23 procent. Minister Somers beantwoordde D’haeseleer niet over welke initiatieven hij na evaluatie van deze cijfers zou nemen, maar liet enkel weten dat “dossiers […] bij niet-betaling consequent [worden] doorgestuurd naar de deurwaarder [en] zonder grondig onderzoek sluit deze het dossier niet af.”
Overtreders die leefgeld trekken of werkloosheidsuitkering krijgen, moet zelfs geen boetes betalen
“Het is duidelijk dat deze kleine, veelal niet betaalde geldstraffen weinig effectief afdwingbaar zijn. Wie nalaat om zich te integreren, komt er vanaf met een straf die nog kleiner is dan wanneer je een busticket vergeet te kopen”, zo zegt D’haeseleer. “Een lid worden van onze volksgemeenschap is echter geen kwestie van een ticketje kopen, maar van gedeelde identiteit, rechten en plichten. De enige juiste consequentie van het overtreden van de inburgeringsvereisten zou dan ook het verlies van verblijfsrecht moeten zijn. Geen kleine boete, maar een afscheidsbrief.”
Bovendien vindt het Vlaams Belang de huidige vereisten voor inburgeraars eerder “aan de magere kant”. Momenteel bestaat een inburgeringsprogramma uit een cursus Nederlands, een cursus ‘over leven in België’, begeleiding bij het zoeken naar werk of een opleiding en informatie over sport, cultuur en vrije tijd. Een openbare dienstverlening hoort er bijvoorbeeld niet bij. En nieuwkomers die deze weinige voorwaarden niet naleven, kunnen hun verblijfsvergunning ook niet verliezen. De boetes gelden evenzeer niet als de overtreder OCMW-steun krijgt of een werkloosheids- of wachtuitkering heeft. “Bizar en oneerlijk”, vindt het Vlaams Belang. De partij wil hier verandering inbrengen en zal in het Vlaams Parlement de “nodige initiatieven” hieromtrent nemen.
